คุณค่าทางอาหาร

www.dld.go.th/nutrition/exhibision/feed_stuff/cassava_root.htm

มันสำปะหลัง (มันเส้น, Cassava root)

มันสำปะหลังเป็นพืชหัวที่นิยมปลูกกันมากนอกจากใช้เลี้ยงสัตว์ภายในประเทศแล้วยังมีเหลือพอ สำหรับส่ง ออกไปขายยังต่างประเทศเป็นจำนวนมาก มันสำปะหลังที่นำมาใช้เลี้ยงสัตว์ โดยทั่วไปจะอยู่ในรูปของมันเส้นซึ่งทำได้ โดยการนำหัวมันสำปะหลังสดมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ แล้วผึ่งแดดให้แห้งประมาณ 3-5 วัน ส่วนมันสำปะหลังที่ส่งออกไป จำหน่ายยังต่างประเทศนั้นมักจะอยู่ในรูปของมันอัดเม็ด

คุณสมบัติ

มีแห้งประมาณ 75-80 เปอร์เซ็นต์
มีพลังงานใกล้เคียงกับข้าวโพด
มีโปรตีนต่ำประมาณ 2 เปอร์เซ็นต์

ข้อจำกัดในการใช้

ไม่สามารถใช้มันสำปะหลังสดเลี้ยงสัตว์ เนื่องจากมีสารพิษกรดไฮโดรไซยานิคต้องนำไปผ่านขบวนการลดสารพิษลงก่อน โดยการทำเป็นมันเส้น หรือมันหมัก
ต้องเสริมโปรตีนคุณภาพดีในสูตรอาหารมันเส้นสูง เนื่องจากมันเส้นมีระดับโปรตีนต่ำ ทำให้ราคาอาหารผสมสูงขึ้นด้วย ซึ่งเป็นเหตุผลหนึ่งที่ทำให้เกษตรกรไม่ค่อยนิยมใช้มันสำปะหลัง ยกเว้นในช่วงที่มีราคาถูกมาก
มันเส้นหรือมันหมัก ยังคงมีสารพิษหลงเหลืออยู่ ไม่ควรใช้เกิน 20 เปอร์เซ็นต์ ในสูตรอาหารสุกรเล็ก และลูกไก่เล็ก

ข้อแนะนำในการใช้

ต้องบดให้ละเอียดก่อนนำไปผสมอาหารเลี้ยงสัตว์
สูตรอาหารที่ใช้มันเส้นบด จะมีความเป็นฝุ่นมาก ควรเสริมไขมันในระดับ 1-3 เปอร์เซ็นต์ หรืออาจจะใช้วิธีการอัดเม็ดอาหาร หรือให้อาหารแบบเปียกก็ได้
ควรเลือกใช้มันเส้น เมื่อมีราคาถูกมากกว่า ข้าวโพดหรือปลายข้าว โดยมีหลักในการคิด ดังนี้

ราคามันเส้น 0.85 กิโลกรัม + ราคากากถั่วเหลือง 0.15 กิโลกรัม เปรียบเทียบกับราคา
ข้าวโพด/ปลายข้าว 1 กิโลกรัม หรือ ราคามันเส้น 0.89 กิโลกรัม + ราคาปลาป่น 0.11 กิโลกรัม
เปรียบเทียบกับราคาข้าวโพด/ปลายข้าว 1 กิโลกรัม

ส่วนประกอบทางเคมี

ส่วนประกอบ (%)
ความชื้น	10
โปรตีน	2.5
ไขมัน	0.75
เยื่อใย	3.70
เถ้า	3.70
แคลเซียม	0.12
ฟอสฟอรัสใช้ประโยชน์ได้	0.05

พลังงานใช้ประโยชน์ได้(กิโลแคลอรี่/กก.)
ในสุกร	3,260
ในสัตว์ปีก	3,500

กรดอะมิโน (%)
ไลซีน	0.09
เมทไธโอนีน	0.03
เมทไธโอนีน + ซีสตีน	0.06
ทริปโตเฟน	0.02
ทรีโอนีน	0.07
ไอโซลูซีน	0.07
อาร์จินีน	0.12
ลูซีน	0.12
เฟนิลอะลานีน+ไทโรซีน	0.12
อิสติดีน	0.03
เวลีน	0.09
ไกลซีน	0.08